جرایم مالیاتی
در اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم که در تیر ماه ۱۳۹۴ تصویب شد، برای افراد حقیقی و حقوقی که وظایف قانونی و مالیاتی خود را انجام نمی دهند و یا به روشی جلوی انجام آن را می گیرند مجازات کیفری و حقوقی در نظر گرفته شده است. از جمله این افراد حسابداران و حسابرسان می باشند که باید در این زمینه دقت کافی داشته باشند تا دچار مشکلات ناشی از عدم رعایت قوانین مالیاتی نشوند.
جدای از بحث بخشودگی جرایم مالیاتی، جرایم عدم اجرای تکالیف مالیات بر ارزش افزوده سنگین ترین نرخ های جریمه در قوانین مالیاتی کشور هستند. چه بسا دیده شده که عدم توجه به این قانون مهم و تکالیف آن، منجر به مشکلات عدیده ای برای شرکت ها و مشاغل مشمول اجرای این قانون شده است. در ادامه با معرفی این موارد و البته سنگین‌ترین جرایم مالیاتی با ما همراه باشید.
ماده ۲۲ و ۲۳ قانون مالیات بر ارزش افزوده
در فصل چهارم قانون مالیات بر ارزش افزوده با عنوان وظایف و تکالیف مودیان، پس از اینکه در مواد ۱۸ الی ۲۱، وظایف و تکالیف مودیان موضوع این قانون را شرح میدهد در ادامه و در ماده ۲۲ جرایم عدم انجام این تکالیف و در ماده ۲۳ جریمه تاخیر در پرداخت مالیاتهای موضوع این قانون را عنوان می دارد.
ماده ۲۲: مودیان مالیاتی در صورت انجام ندادن تکالیف مقرر در این قانون ویا در صورت تخلف از مقررات این قانون، علاوه بر پرداخت مالیات متعلق وجریمه تأخیر، مشمول جریمه ای به شرح زیر خواهند بود:
۱- عدم ثبت نام مودیان در مهلت مقرر معادل هفتاد وپنج درصد (۷۵%) مالیات متعلق تا تاریخ ثبت نام یا شناسایی حسب مورد.
۲- عدم صدور صورتحساب معادل یک برابر مالیات متعلق.
۳- عدم درج صحیح قیمت در صورتحساب معادل یک برابر مابه التفاوت مالیات متعلق.
۴- عدم درج وتکمیل اطلاعات صورتحساب طبق نمونه اعلام شده معادل بیست وپنج درصد (۲۵%) مالیات متعلق.
۵- عدم تسلیم اظهارنامه از تاریخ ثبت نام یا شناسایی به بعد حسب مورد، معادل پنجاه درصد (۵۰%) مالیات متعلق.
۶- عدم ارائه دفاتر یا اسناد ومدارک حسب مورد معادل بیست وپنج درصد (۲۵%) مالیات متعلق.
مأخذ محاسبه جرائم قانون مالیات بر ارزش افزوده
مطابق بخشنامه شماره ۷۸۲۱ قانون مالیات بر ارزش افزوده ماخذ محاسبه جرائم موضوع ماده ۲۲ قانون در موارد بندهای شش گانه ماده مزبور، مالیات و عوارض متعلق به عرضه کالاها یا ارائه خدمات طی دوره، قبل از کسر مالیات و عوارض پرداختی برای تحصیل کالاها یا خدمات (اعتبار مالیاتی) در همان دوره خواهد بود.
همچنین مأخذ محاسبه جرائم تاخیر موضوع ماده ۲۳ قانون، مالیات و عوارض متعلق به دوره پس از کسر مالیات و عوارض پرداختی و قابل کسر (اعتبار مالیاتی) می باشد،که به میزان دو درصد (۲%) در ماه، نسبت به مالیات و عوارض پرداخت نشده و مدت تأخیر محاسبه و مطالبه می گردد. در صورتی که مدت تأخیر کمتر از یک ماه باشد، به میزان مدت تأخیر کمتر از یک ماه نیز جریمه قابل محاسبه و مطالبه است.
تشریح جرایم ماده ۲۲
۱- عدم ثبت نام مودیان در مهلت مقرر
همانطور که مطلعید مالیات بر ارزش افزوده از مهرماه سال ۸۷ در ایران اجرا شده است. سازمان امور مالیاتی بصورت مرحله ای اقدام به فراخوان برخی صنوف جهت ثبت نام و اجرای این قانون نمود.
اولین مرحله این فراخوان درسال ۸۷ صورت پذیرفت که بر اساس آن کلیه واردکنندگان و صادر کنندگان و همچنین فعالان اقتصادی با مجموع فروش کالاها و ارائه خدمات بیش از سه میلیارد ریال در سال ۸۶ و یا بیش از یک میلیارد و دویست و پنجاه میلیون ریال در پنج ماهه نخست سال ۸۷ موظف به اجرای قانون شدند. فراخوان های دوم تا هفتم نیز به ترتیب از سال ۸۸ تا ۹۵ انجام شد.
نکته مهم قابل ذکر درخصوص فراخوان هفتم این است که از سال ۹۵ تمامی اشخاص حقوقی به استثنا اشخاص حقوقی با فعالیت های صرفا معاف از ارزش افزوده (ماده ۱۲) مم به ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده شدند.
نکته: اشخاصی که فعالیت آنها صرفا موارد مندرج در ماده ۱۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده است، مم به ثبت نام نیستند.
نکته: اشخاصی که تاریخ تاسیس آنها پس از تاریخ فراخوان (مشمولیت) است، از تاریخ تاسیس مشمول قانون مالیات بر ارزش افزوده و مم به ثبت نام هستند.
اشخاصی که در تاریخ مشمولیت اقدام به ثبت نام در نظام مالیات بر ارزش افزوده ننمایند، مشمول جریمه بند ۱ ماده ۲۲ قانون خواهند شد. یعنی هفتاد وپنج درصد (۷۵%) مالیات متعلق از تاریخ مشمولیت تا تاریخ ثبت نام یا شناسایی حسب مورد!
مثال: شرکت لبنیاتی بهمن در تاریخ ۹۶/۰۷/۰۱ نزد اداره ثبت شرکتها ثبت گردید. این شرکت به تولید عرضه انواع محصولات لبنی اعم از شیر، پنیر، خامه، کره و … مبادرت مینماید. تا تاریخ ۹۷/۱۲/۲۹ این شرکت در نظام مالیات بر ارزش افزوده ثبت نام ننموده است و در این تاریخ توسط حوزه مالیاتی شناسایی می گردد. مالیات و عوارض دریافتی بابت فروش کالا از روز تاسیس تا پایان سال ۹۷ مبلغ ۲۰۰ میلیون ریال و مالیات و عوارض پرداختی بابت خرید کالا و خدمات ۱۸۲ میلیون ریال است. مطلوبست محاسبه جرائم موضوع بند ۱ ماده ۲۲ قانون مالیات بر ارزش افزوده.
فعالیت شرکت تولید و عرضه کالای معاف و غیرمعاف است. در نتیجه شرکت از تاریخ تاسیس مشمول ثبت نام بوده است. با عنایت به موارد یاد شده و ماخذ محاسبه جرایم، به صورت زیر محاسبه میشود:
جریمه موضوع بند ۱ ماده ۲۲ ۱۵۰ = ۷۵% * ۲۰۰